A pompa próżniowa łopatkowa to rodzaj pompy wyporowej powszechnie używanej do wytwarzania próżni poprzez usuwanie cząsteczek powietrza lub gazu z uszczelnionej objętości. Oto jak to działa:
Wirnik – Zamontowany mimośrodowo wewnątrz komory pompy.
Łopatki – Zazwyczaj dwie lub więcej, umieszczone w szczelinach w wirniku. Mogą się swobodnie wysuwać i chować.
Komora pompy (obudowa) – Cylindryczna obudowa, w której obraca się wirnik.
Porty wlotowe i wylotowe – Do pobierania gazu (strona próżniowa) i wydechu (strona atmosferyczna).
Olej (w pompach uszczelnianych olejem) – Zapewnia uszczelnienie, smarowanie i chłodzenie.
Faza ssania:
Gdy wirnik się obraca, siła odśrodkowa (i/lub sprężyny) wypycha łopatki na zewnątrz, tak że pozostają w kontakcie z wewnętrzną ścianą komory.
Objętość między dwiema łopatkami zwiększa się w miarę obracania się wirnika, wciągając gaz przez port wlotowy (tworząc próżnię w podłączonym systemie).
Faza sprężania:
Gdy wirnik obraca się dalej, gaz zostaje uwięziony między dwiema łopatkami a ścianą komory.
Ta objętość zmniejsza się w miarę przesuwania się w kierunku strony wylotowej, sprężając gaz.
Faza wydechu:
Kiedy uwięziony gaz dociera do portu wylotowego, ma wyższe ciśnienie niż na zewnątrz i jest wypychany.
W wersjach uszczelnianych olejem olej pomaga również zapobiegać przepływowi zwrotnemu i pomaga w utrzymaniu dobrego uszczelnienia.
Cykl powtarza się w sposób ciągły w miarę obracania się wirnika, wciągając więcej gazu i wydalając go do atmosfery (lub do następnego etapu w systemach wielostopniowych).